Στις 18 Απριλίου 2025, η Ελλάδα προχώρησε σε ένα αποφασιστικό βήμα για την ενίσχυση της θαλάσσιας κυριαρχίας της, με τη δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμ. 33 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Μέσω του διατάγματος αυτού, ανακηρύσσεται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, από τα Ιόνια Νησιά μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.
Πρόκειται για μία ιστορική εξέλιξη στη διαχείριση των θαλάσσιων ζωνών της χώρας, που βασίζεται σε διεθνείς συμβάσεις, ειδικότερα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)του 1982. Η ενέργεια αυτή αποτελεί και την πρώτη επίσημη ανακήρυξη ΑΟΖ στην ιστορία της Ελλάδας μέσω εσωτερικής νομοθετικής πράξης.
Το περιεχόμενο του Προεδρικού Διατάγματος
Το Προεδρικό Διάταγμα αφορά τη θαλάσσια περιοχή:
“του Ιονίου, των Ιονίων Νήσων και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου”
Πρόκειται για μια ζώνη μεγάλης στρατηγικής και οικονομικής σημασίας, που πλέον τίθεται ρητά υπό ελληνική κυριαρχία ως προς την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων.
Η απόφαση αυτή βασίζεται στη Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας που υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2020 και επικυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Η συμφωνία αυτή εφαρμόζει τη μέση γραμμή και λαμβάνει υπόψη την πλήρη επήρεια των ελληνικών νησιών, επιβεβαιώνοντας το κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας στην περιοχή.
🌍 Η σημασία της ανακήρυξης ΑΟΖ
Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στο Ιόνιο έχει πολλαπλές νομικές, οικονομικές και γεωπολιτικές διαστάσεις:
-
Κυριαρχικά δικαιώματα και εκμετάλλευση πόρων
-
Η Ελλάδα αποκτά το αποκλειστικό δικαίωμα για την έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής: υδρογονάνθρακες, αλιεία, θαλάσσια ενέργεια κ.ά.
-
Προωθείται η βιώσιμη ανάπτυξη και ενεργειακή ανεξαρτησία μέσω της εκμετάλλευσης του θαλάσσιου χώρου.
-
-
Εφαρμογή του διεθνούς δικαίου
-
Το Π.Δ. βασίζεται πλήρως στη Σύμβαση UNCLOS, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει. Σύμφωνα με τη Σύμβαση, κάθε παράκτιο κράτος έχει δικαίωμα ανακήρυξης ΑΟΖ μέχρι 200 ναυτικά μίλια.
-
Η πράξη αυτή προβάλλει την Ελλάδα ως χώρα που τηρεί και εφαρμόζει το διεθνές δίκαιο, κάτι κρίσιμο για τις περιφερειακές ισορροπίες.
-
-
Πολιτικό και γεωστρατηγικό μήνυμα
-
Η Ελλάδα δηλώνει έμπρακτα την πρόθεσή της να προχωρήσει στην οριοθέτηση και άλλων θαλάσσιων περιοχών, ενδεχομένως στο Λιβυκό Πέλαγος ή την Ανατολική Μεσόγειο.
-
Αποτελεί παράδειγμα ειρηνικής διευθέτησης μέσω διμερών συμφωνιών – αντίθετο προς μονομερείς ενέργειες ή απειλές.
-
Ιστορικό και Διεθνές Πλαίσιο
-
1977 – Συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας για την υφαλοκρηπίδα.
-
1982 – Υιοθέτηση της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
-
2020 – Υπογραφή Συμφωνίας Ελλάδας – Ιταλίας για την ΑΟΖ.
-
2021 – Η συμφωνία τίθεται σε πλήρη ισχύ.
-
2025 – Επίσημη δημοσίευση της ΑΟΖ στο Ιόνιο με Π.Δ. 33.
Η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος για την ΑΟΖ στο Ιόνιο αποτελεί σταθμό στη θαλάσσια πολιτική της Ελλάδας. Πρόκειται για μία θεσμική πράξη με διεθνές κύρος που:
-
επιβεβαιώνει τα νόμιμα δικαιώματα της χώρας,
-
προστατεύει το εθνικό συμφέρον,
-
και ενισχύει την ενεργειακή, αλιευτική και γεωστρατηγική παρουσία της Ελλάδας στη Μεσόγειο.
Σε έναν κόσμο αυξανόμενων γεωπολιτικών προκλήσεων, τέτοιες κινήσεις αποτελούν ασπίδα ειρήνης, σταθερότητας και νομιμότητας.