Σήμερα το παγκόσμιο ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην αεροπορική βάση Έλμεντορφ στο Άνκορατζ της Αλάσκας όπου θα πραγματοποιηθεί η πολυαναμενόμενη κατ’ ιδίαν συνάντηση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν Η συζήτηση ξεκινά στις 11 το πρωί τοπική ώρα που αντιστοιχεί στις 10 το βράδυ ώρα Ελλάδος και αναμένεται να διαρκέσει μερικές ώρες πριν οι δύο ηγέτες αποχωρήσουν
Η επιλογή της Αλάσκας έχει ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς πρόκειται για περιοχή που η Ρωσία πώλησε στις ΗΠΑ το 1867 ενώ η στρατηγική της σημασία κορυφώθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο Σήμερα η θέση της αποκτά ξανά αξία λόγω του αυξανόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού για την Αρκτική
Διπλό σενάριο από τον Τραμπ
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δηλώσει πως βλέπει δύο πιθανά σενάρια από αυτή τη συνάντηση Εάν όλα εξελιχθούν θετικά θα ακολουθήσει άμεσα τριμερής διάσκεψη με τη συμμετοχή του ίδιου του Πούτιν και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι με στόχο την παύση του πολέμου στην Ουκρανία Εάν όμως η συζήτηση αποτύχει δεν πρόκειται να υπάρξει δεύτερη ευκαιρία
Η στάση του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν υπήρξε στο παρελθόν αμφιθυμική Από δηλώσεις αμοιβαίου θαυμασμού μέχρι αιχμηρές κατηγορίες ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται άλλοτε έτοιμος για προσέγγιση και άλλοτε αποφασισμένος να κρατήσει αποστάσεις Κάτι αντίστοιχο αναμένεται και σε αυτή την περίπτωση γεγονός που αυξάνει την αβεβαιότητα για το τελικό αποτέλεσμα
Τα διακυβεύματα για Ουκρανία και Ευρώπη
Η Ρωσία επιδιώκει την αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας και τον έλεγχο τεσσάρων περιφερειών της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας Στον αντίποδα το Κίεβο απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων την επιστροφή όλων των εδαφών και την ένταξή του στο ΝΑΤΟ
Για τους Ευρωπαίους η σύνοδος αυτή κρύβει τον φόβο να εξελιχθεί σε μια νέα Γιάλτα όπου μεγάλες δυνάμεις οριοθετούν σφαίρες επιρροής εις βάρος μικρότερων κρατών Ειδικά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής ανησυχούν πως ενδεχόμενες παραχωρήσεις θα ενθαρρύνουν τη Μόσχα να υιοθετήσει ακόμη πιο επιθετική πολιτική
Η στάση της Μόσχας και οι προσδοκίες
Το Κρεμλίνο τηρεί χαμηλούς τόνους και αποφεύγει να διαρρεύσει λεπτομέρειες για τις θέσεις που θα παρουσιάσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ έχει ήδη διευκρινίσει ότι δεν αναμένονται υπογραφές σε έγγραφα μετά τη συνάντηση Ωστόσο ο Ρώσος πρόεδρος έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συζητηθούν και θέματα πυρηνικού ελέγχου
Πιθανές επιπτώσεις
Αν προκύψει πρόοδος στις συνομιλίες αυτό μπορεί να αναδιαμορφώσει τις ισορροπίες στην Ουκρανία και να ανοίξει δρόμο για συμφωνία που θα βάλει τέλος σε έναν πόλεμο τρεισήμισι ετών Αν όμως η συνάντηση αποτύχει ο κίνδυνος κλιμάκωσης παραμένει και η διατήρηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων θα συνεχίσει να επιβαρύνει τόσο το Κίεβο όσο και την ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η σημερινή ημέρα θα δείξει αν ο Τραμπ θα επιλέξει τον ρόλο του αποφασιστικού ειρηνοποιού ή εάν θα υπερισχύσουν οι προσωπικές και πολιτικές του σκοπιμότητες
Στόχοι κάθε πλευράς
| Πλευρά | Κύριοι στόχοι |
|---|---|
| ΗΠΑ (Τραμπ) | Να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός που τερματίζει τον πόλεμο, να ενισχύσει το πολιτικό του προφίλ, να διασφαλίσει αμερικανικά συμφέροντα στην Αρκτική και την Ευρώπη |
| Ρωσία (Πούτιν) | Να εξασφαλίσει αναγνώριση της Κριμαίας και των τεσσάρων κατεχόμενων περιοχών, να αρθεί μέρος των κυρώσεων, να εμφανιστεί ως ισότιμος συνομιλητής με τις ΗΠΑ |
| Ουκρανία (Ζελένσκι) | Να διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα, να εξασφαλίσει ασφάλεια μέσω ΝΑΤΟ, να λάβει ισχυρές εγγυήσεις στήριξης από ΗΠΑ και Ευρώπη |
| Ευρώπη / ΝΑΤΟ | Να αποφευχθεί συμφωνία εις βάρος των μικρών κρατών, να διατηρηθεί η ενότητα έναντι της Ρωσίας, να αποτραπεί νέα «Γιάλτα» |
Ρίσκα της συνάντησης
| Πλευρά | Κύρια ρίσκα |
|---|---|
| ΗΠΑ | Κατηγορίες για παρασκηνιακές συμφωνίες, υπονόμευση συμμαχιών αν γίνουν παραχωρήσεις |
| Ρωσία | Απώλεια διαπραγματευτικής ισχύος αν η συνάντηση αποτύχει, πιθανή εσωτερική πολιτική φθορά |
| Ουκρανία | Πιθανές πιέσεις για εδαφικές παραχωρήσεις, απώλεια δυτικής στήριξης αν υπάρξει συμβιβασμός |
| Ευρώπη / ΝΑΤΟ | Διάσπαση ενότητας, αποδυνάμωση αποτρεπτικής ισχύος απέναντι στη Ρωσία |
Πιθανά αποτελέσματα
| Σενάριο | Περιγραφή |
|---|---|
| Πρόοδος προς ειρήνη | Συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και έναρξη διαπραγματεύσεων με τη συμμετοχή Ουκρανίας |
| Μερική πρόοδος | Συμφωνία μόνο σε τεχνικά ζητήματα όπως ανταλλαγή αιχμαλώτων ή πυρηνικός έλεγχος |
| Αδιέξοδο | Καμία ουσιαστική πρόοδος, συνέχιση πολέμου |
| Υπόγεια συμφωνία | Μυστική δέσμευση για μελλοντικές κινήσεις που μπορεί να γίνουν γνωστές αργότερα |